Datum publicatie: juni 2018

Bananen rijpen op de Grote Markt van Turnhout

Luc(ien) Swerts

Aansluitend bij onze artikelenreeks over de Grote Markt zoemen we in op een verdwenen bedrijf dat daar gevestigd was. Lucien Swerts, bestuurslid van de Heemkundige Kring van Kasterlee, schreef dit artikel.

In 1947 is mijn vader Gerard Swerts als chauffeur gaan werken bij Spiers, een invoerder van bananen. Na enkele jaren veranderde de naam in het Europese merk Fyffes, dat op zijn beurt overgenomen werd door Chiquita, een voormalige bouwfirma. De grote concurrent van Spiers in België was LVP (Leon van Parijs) aan de Ankerrui in Antwerpen.

De bananen werden aangevoerd per koelboot, toen vooral uit het toenmalige Belgisch Congo en Midden-Amerika. De zeer grote groene trossen werden regimes genoemd. Aan één tros hingen ongeveer 220 bananen. Die werden onder meer vanaf de kaaien van het Zuiderterras in Antwerpen of de dokken van Rotterdam naar Turnhout gebracht. Tussen de bananen zaten soms enorme vogelspinnen, reuzenkakkerlakken en andere kevers en ook zeer fijne vogelnestjes. De immense spinnen en kakkerlakken kwamen via mij bij mijn lerares biologie terecht. Ooit werd zelfs nog een klein, levend krokodilletje gehaald uit een bananentros. Dat werd, gevangen in een zak, naar de dierentuin van Antwerpen gebracht.

Spiers had rijpkamers in een magazijn op de Grote Markt van Turnhout. Deze waren gevestigd achteraan links naast het Steentje, toen het politiebureau.

In met gas verwarmde lokalen werden de regimes aan haken opgehangen tot ze bijna geel waren. Dan werden ze met grote messen versneden tot handen en in langwerpige houten bakken op stro gelegd. Mijn vader voerde die kisten met lichtgroene bananen vervolgens per vrachtwagen naar de groothandelaars in een straal van 20 km rond Turnhout: Mol, Geel, Meerhout, Herentals, Olen, Gierle en Hoogstraten. Die leverden ze op hun beurt bij de groentehandelaars. Intussen waren de bananen voldoende gerijpt en mooi geel geworden. Bananen waren in die tijd nog tamelijk zeldzaam en voor de gewone man een dure vrucht. Wij thuis echter konden ze bijna dagelijks eten, want er waren altijd wel enkele exemplaren die al te rijp waren voor de verkoop en vader bracht die mee naar huis.
Nu worden al lang geen regimes meer geleverd en komen de bananen toe in grote kartonnen dozen, die op hun beurt in rijpkamers geplaatst worden.

datum_art18: 
juni, 2018